SUNDAPEDIA.COM, Sampurasun! Kalimah panyaram disebut juga kalimah panyarek atau kalimat larangan. Kata panyaram merupakan kecap rundayan (turunan) dari kata caram (larang) ditambah awalan nasal n- dan awalan pa-.
Awalan n- menghadapi huruf C berubah bunyi jadi ny- dan huruf C nya hilang, imbuhan ini menunjukkan makna verba aktif. Adapun awalan pa- mengandung arti alat. Arti kalimah panyaram yaitu kalimat larangan atau kalimat yang fungsinya untuk melarang seseorang/kelompok orang agar tidak melakukan sesuatu.
Kata-kata larangan dalam bahasa Sunda terbagi menjadi kecap panyaman lemes dan kecap panyaram loma. Perhatikan tabel di bawah ini.
Kata larangan | Kecap panyaram | |
Loma | Lemes | |
Jangan | Ulah; entong; tong | Teu kénging; teu kéngéng |
Tidak boleh | Teu meunang | |
Dilarang | Teu meunang; teu dimeunangkeun |
Contoh-contoh kecap panyaram:
Ragam bahasa Sunda lemes
1. Teu kénging ameng sisi jalan bilih katabrak mobil! (Jangan main di sisi jalan takut ketabrak mobil!).
2. Teu kéngéng ngalangkung ka palih dinya seueur cucuk! (Jangan lewat ke sebelah sana banyak duri!).
3. Teu kénging niron! (Tidak boleh nyontek!)
4. Teu kénging waka bobogohan! (Jangan pacaran dulu!)
5. Barudak, teu kéngéng huhujanan bilih rieut! (Anak-anak, tidak boleh hujan-hujanan nanti sakit kepala!)
6. Sadayana teu kéngéng waka aruih! (Semuanya jangan dulu pulang!)
7. Kadé, teu kénging balangor isin ku tamu! (Awas, jangan pada nakal malu oleh tamu!)
8. Teu kénging garandéng baé! (Jangan berisik mulu!)
9. Teu kénging ngabala di kelas! (Tidak boleh buang sampah sembarangan!)
10. Teu kéngéng curat-corét dina témbok! (Jangan corat-coret di dinding!)
Ragam bahasa Sunda loma
1. Cicing, tong kamamana! (Diam, jangan ke mana-mana!)
2. Ulah diuk dina lawang panto! (Jangan duduk di depan pintu!)
3. Entong ngalamun bisi kausap setan! (Jangan melamun nanti kesambet setan!)
4. Ulah nyoo hapé waé! (Jangan mainin ponsel mulu!)
5. Ulah paraséa waé atuh! (Jangan bertengkar terus dong!)
6. Tong miceun runtah di mana waé! (Tidak boleh membuang sampah sembarangan!)
7. Tong ngabohong ari ngomong téh! (Bicara itu jangan berdusta!)
8. Tong kedul ari dititah ku kolot téh! (Kalah disuruh oleh orang tua jangan malas!)
9. Entong sok cukat cokot kana barang batur! (Jangan suka mengambil barang milik orang lain!)
10. Keur dahar mah ulah bari nyarita! (Kalau lagi makan jangan sambil bicara!)
Baca juga: Contoh Kalimat Panyarek dan Artinya
Demikianlah, semoga bermanfaat.