SUNDAPEDIA.COM, Sampurasun baraya! Sisindiran Sunda terdiri atas tiga jenis; yaitu rarakitan, paparikan, dan wawangsalan. Masing-masing jenis sisindiran memiliki aturan dan ciri masing-masing.
Dilihat dari isinya, rarakitan dibagi menjadi tiga jenis yaitu rarakitan piwuruk, silih asih dan rarakitan sesebred. Nah di sini saya akan berbagi contoh rarakitan piwuruk dan terjemahnya.
Baca juga: 7 Contoh Sisindiran Rarakitan Sesebred
Arti Rarakitan Piwuruk
Rarakitan adalah jenis sisindiran Sunda dengan jumlah baris genap, setiap baris terdiri atas 8 suku kata (engang). Setengahnya berupa cangkang (kulit), setengahnya lagi berupa eusi (isi). Rarakitan umumnya terdiri atas 4 baris; baris ke-1 dan ke-2 cangkang, baris ke-3 dan ke-4 isi.
Ujung suku kata tiap baris rarakitan harus murwakanti laraswekas, artinya ada kesamaan bunyi ujung suku kata.
Selain itu, rarakitan juga memiliki ciri khas. Ciri rarakitan adalah sebagian kata di baris pertama disebutkan ulang di baris ketiga, baris kedua ditulis ulang di baris keempat.
Contohnya:
Lamun hayang hirup boga
Kudu daek jeung susahna
Lamun hayang asup surga
Kudu daek ibadahna
Piwuruk artinya nasihat atau pepatah. Piwuruk asalnya dari kata wuruk. Piwuruk termasuk bahasa Sunda halus, bahasa lomanya adalah papatah dan pepeling. Contohnya: piwuruk sepuh (nasihat orang tua), piwuruk guru (nasihat guru).
Rarakitan piwuruk nyaeta sisindiran Sunda jenis rarakitan yang berisi pepatah atau nasihat.
Contoh rarakitan piwuruk
Contoh 1
Lamun urang ka Cikole
Moal hese tumpak kahar
Lamun urang boga gawe
Moal hese barang dahar
Artinya:
Jika kita ke Cikole
Tidak akan susah naik delman
Jika kita punya kerja
Tidak akan sudah makan
Contoh 2
Ulah ngeumbing areuyan
Bisi lepot ninggang jurang
Ulah teuing heuheureuyan
Bisi kolot meunang wirang
Artinya:
Jangan memegang tanaman rambat
Takut lepas jatuh ke jurang
Jangan terlalu main-main
Nanti orangtua menanggung malu
Contoh 3
Sing getol nginum jajamu
Nu guna nguatkeun urat
Sing getol néangan élmu
Nu guna dunya ahérat
Artinya:
Harus rajin minum jamu
Yang berguna menguatkan urat
Harus rajin menuntut ilmu
Yang berguna dunia akhirat
Contoh 4
Lamun hayang hirup boga
Kudu daek jeung bungahna
Lamun hayang asup surga
Kudu daek ibadahna
Artinya:
Jika mau hidup kaya
Harus siap dengan gembiranya
Jika mau masuk surga
Harus mau ibadahnya
Contoh 5
Lamun hayang dahar noga
Kudu daék nya meulina
Lamun hayang asup sorga
Kudu getol nya sholatna
Artinya:
Jika mau makan noga
Harus mau membelinya
Jika mau masuk sorga
Harus rajin sholatnya
Contoh 6
Ti batan mawa pedang
Mending gé mawa ragaji
Ti batan ulin bagadang,
Mending gé diajar ngaji
Artinya:
Daripada membawa pedang
Lebih baik membawa gergaji
Daripada main begadang
Lebih baik belajar ngaji
Contoh 7
Lamun jalan embung muter
Kudu lewat bale desa.
Lamun hayang jadi pinter
Kudu rajin di sakola
Artinya:
Jika jalan tidak mau muter
Harus lewat balai desa
Jika mau jadi pintar
Harus rajin disekolah
Demikian, semoga bermanfaat.