SUNDAPEDIA.COM, Sampurasun! Main kelereng di tatar Sunda disebut ngadu kaléci. Kaulinan artinya permainan, jadi kaulinan ngadu kaleci berarti main kelereng.
Ngadu kaléci biasanya dimainkan oleh anak laki-laki pada zaman dulu. Waktunya sore pulang sekolah agama atau sebelum pergi mengaji. Namun sekarang permainan tradisional ini sudah sangat jarang dimainkan karena tergantikan oleh permainan digital.
Cara main ngadu kaleci yaitu setiap peserta menyimpan sejumlah kelereng di dalam kalang. Kalang adalah batas penyimpanan kelereng biasanya berbentuk lingkaran atau persegi di atas tanah. Masing-masing peserta kemudian melempar/menembak dari jarak tertentu yang sudah diberi garis.
Dalam permainan kelereng, ada beberapa istilah. Berikut ini istilah-istilah ngadu kaleci lengkap dengan artinya.
Kokojo | Kaléci paragi nyéntang/nojo | Kelereng untuk menembak |
Céntang | Nojo kaléci séjén disintreuk tarik | Menembak kelereng lain dengan telunjuk atau jari tengah |
Golotok | Nojo digolotokeun lalaunan | Menembak kelereng lain secara pelan-pelan |
Stan | Nojo kaléci tina tuur atawa pingping bari awak rada ngajurungkunung | Menembak kelereng dari lutut atau paha sambil tubuh mengangkat |
Blép | Kokojo kacandet ku jelema, teu meunang diingkahkeun | Kojo terhalang oleh orang, tidak boleh digeserkan |
Dur | Kokojo kacandét ku jelema sarta terus diingkahkeun (dijauhkeun) |
Kojo terhalang oleh orang serta harus dijauhkan |
Pot | Kokojo paéh lantaran teu kaluar tina kalang | Kojo mati karena tidak keluar dari kalang |
Olés | Keuna wungkul tapi henteu beunang, kaci nyéntang deui | Terkena saja tapi tidak dapat |
Épék | Ngadeukeutkeun kokojo ngaliwatan kaléci séjén | Mendekatkan kojo melalui kelereng lain, atau menembak satu kelereng untuk mendekatkan kokojo pada kelereng lain |
Stik | Kaléci séjén sajeungkal deukeutna jeung kokojo | Kokojo jaraknhya satu jengkal dengan kelereng |
Pocés | Ngadu kaléci ku cara pasangannana ditunda dina kalang pasagi atawa buleud | Main kelereng dengan cara pasangannya disimpan di dalam kalang persegi atau bulat |
Baca juga: 40 Istilah Kaulinan Langlayangan
Demikianlah, semoga bermanfaat.