SUNDAPEDIA.COM, Sampurasun! Setiap orang biasanya mempunyai keahlian masing-masing dan profesi di bidang perkerjaan tertentu. Karena profesi atau keahliannya itu dia disebut tukang.
Menurut Kamus Besar Bahasa Indonesia, tukang adalah (1) orang yang mempunyai kepandaian di suatu pekerjaan tangan (dengan alat atau bahan tertentu). (2) Orang yang pekerjaannya membuat (menjual, memperbaiki, dsb) sesuatu yang tentu.
Ada banyak ngaran-ngaran tukang atau nama pertukangan versi bahasa Sunda. Dari sekian banyak profesi, ada beberapa di antaranya sudah hilang di telan masa seperti kulaer, lopor, palatuk dan lain-lain.
Berikut ini ngaran-ngaran tukang atau nama pertukangan bahasa Sunda.
Nama Tukang | Tugas atau Profesinya | Artinya |
Amil atau lebe | Tukang nguruskeun nu aya patalina jeung agama atawa tukang ngawinkeun | Pengurus perkara agama atau menikahkan |
Anjun | Tukang nyieun parabot tina taneuh | Pembuat perabotan dari tanah |
Badaya | Awewe tukang ngigel di karaton atawa di kabupaten | Perempuan penari di keraton atau kabupaten |
Baramaen | Tukang jajaluk | Pengemis |
Bas | Dulah atawa tukang nyieun imah | Pembuat rumah |
Bengkong | Tukang nyunatan | Dukun sunat |
Bujangga | Tukang nyieun atawa nulis sastra | Pujangga, ahli sastra |
Candoli | Tukang ngajaga pabeasan dinu hajat | Penjaga bahan/makanan di tempat orang hajatan |
Dalang | Tukang ngalakonkeun carita wayang | Orang yang memainkan wayang |
Darmamurcaya | Ahli bahasa | Ahli bahasa |
Gending | Tukang nyieun parabot tina kuningan | Pembuat perabotan dari bahan kuningan |
Girang acara | Tukang ngatur acara, boh pembawa acara atawa panumbu catur | Pengatur acara, pembawa acara (MC), moderator |
Girang serat | Tukang nulis surat | Penulis surat |
Hareupcatra | Ahli masak | Chef, koki, ahli masak |
Indung beurang | Paraji nu sok ngurus ngajuru jeung ngurus orok | Dukun beranak yang membantu istri melahirkan |
Jagal | Tukang meuncit sapi atawa munding | Pemotong kerbau atau sapi |
Kabayan | Tukang di titah ka ditu kadieu | Pesuruh |
Kabojengkeng | Tukang ngagusur padati | Penarik pedati |
Kajineman | Tukang ngajaga nu dihukum | Penjaga pesakitan/ penjaga lapas |
Kamasan | Tukang nyieun perhiasan tina emas | Pembuat perhiasan dari bahan emas |
Kulaer | Kusir anu tumpakna dina kuda kareta pangagung | Kusir kuda kereta pembesar |
Kuncen | Tukang ngurus kuburan atawa tempat karamat | Penunggu makam atau tempat keramat |
Kurir | Tukang nganterkeun surat | Pengantar surat, pengantar paket kiriman |
Kusir | Tukang narik delman | Penarik delman |
Legig | Tukang ngasruk dina pamoroan | Penjelajah di tempat berburu |
Lopor | Tukang ngagondeng jeung ngereunkeun kuda | Penggandeng dan penghenti kuda |
Malim | Tukang meruhkeun sato galak | Pawang binatang, penakluk binatang |
Maranggi | Tukang nyieun sangku keris | Pembuat cangkang keris |
Masinis | Tukang ngajalankeun kareta api | Masinir, yang menjalankan kereta api |
Merebot | Tukang nakol bedug | Penabuh beduk |
Minatu | Tukang ngalicin atawa nyeuseuh pakean | Tukang nyetrika atau mencuci pakaian |
Mo’dim | Tukang adzan di masjid | Tukang adzan di masjid |
Nakoda | Tukang ngajalankeun kapal cai | Orang yang menjalankan kapal laut |
Nayaga | Tukang nabeuh gamelan | Penabuh gamelan |
Nyarawedi | Tukang ngagosok permata | Penggosok permata |
O’ah | Tukang ngagugulukeun teu ecreug | Biang kerok kerusuhan |
Pakacar | Tukang pangaladenan / bujang | Laden, pembantu |
Palatuk | Iber anu tumpak kuda saheulaeun pangagung | Pembawa berita yang menunggangi kuda di depan petinggi |
Paledang | Tukang nyieun parabot tina tembaga | Pembuat perabotan dari tembaga |
Palika | Tukang teuleum | Penyelam |
Pamatang | Tukang moro ngagunakeun tumbak | Pemburu yang menggunakan tumbak |
Pamayang | Tukang ngala lauk di laut | Pengambil ikan di laut |
Panday | Tukang nyieun parabot tina beusi | Pembuat perabotan dari besi |
Paneresan | Tukang nyadap | Pengambil air nira untuk bahan gula merah |
Pangeuyeuk | Ahli kain atawa tekstil | Ahli kain atau tekstil |
Paninggaran | Tukang moro ngagunakeun bedil | Pemburu yang menggunakan senapan |
Panyumpit | Tukang nyumpit | Penyumpit |
Paraguna | Ahli karawitan | Ahli karawitan |
Sarati | Tukang ngusir atawa meruhkeun gajah. | Pengusir atau pawang gajah |
Supir | Tukang ngajalankeun mobil | Sopir |
Baca juga: Ngaran Patempatan atau Nama Tempat Bahasa Sunda
Dari daftar nama tukang basa Sunda di atas, menurutmu tukang apa saja yang sudah jarang atau bahkan sudah hilang di zaman sekarang?